قلعه روملی حصار استانبول
استانبول شهری شگفت انگیز در بین دو قاره آسیا و اروپاست که در طول تاریخ مقر اصلی حکومت امپراتوری روم شرقی و امپراتوری شکوهمند عثمانی بوده است.
این تاریخ پر فراز و نشیب را امروزه می توان در بناها و جاذبه های تاریخی شگفت انگیز این شهر به خوبی مشاهده کرد.
یکی از جاذبه های گردشگری و تاریخی استانبول قلعه روملی حصار یا روملی حصاری است که به دستور سلطان محمد فاتح ساخته شده است.
در این مطلب می خواهیم سری به استانبول بزنیم و در مورد تاریخچه و جزییات این مجموعه استحکامات تاریخی با شما بیشتر صحبت کنیم. با حافظ تپلوکس گروپ همراه باشید.
شهر استانبول امروزی که در گذشته قسطنطنیه یا شهر کنستانتین نامیده می شد به دلیل موقعیت استراتژیک فوق العاده و دسترسی به دریای سیاه و تنگه بسفر همواره از اهمیت بالایی برخوردار بوده است.
این موقعیت استراتژیک باعث رونق اقتصادی، تجاری، بازرگانی، حمل و نقل دریایی و قدرت سیاسی این منطقه شده بود.
برای قرن ها، امپراتوران متعددی از غرب تا شرق رویایی تصرف و به چنگ آوردن این شهر را داشته اند و هرازگاهی هم این شهر شاهد تاخت و تازها و یورش های زیادی بوده است.
با این حال، زمانی که سلطان محمد فاتح بر تخت سلطنت نشست بسیار کم سن و سال بود و کسی گمان نمی کرد روزگاری همین فرد بتواند شهر باعظمت و افسانه قسطنطنیه را تصرف کند و از چنگ امپراتوری روم شرقی بیرون بیاورد.
او هم مثل بسیاری از امپراتوران آن زمان، درصدد تصرف این شهر مهم و استراتژیک بود و سال ها به این موضوع فکر می کرد.
سرانجام با برنامه ریزی و طرح نقشه ای هوشمندانه قرار بر این شد با ساخت قلعه و استحکامات نظامی برای حمایت و پشتیبانی از تصرفِ شهر، بتوانند مقاومت رومیان را در هم بشکنند و موفق به تصرف شهر بشوند.
به این ترتیب بود که قلعه روملی حصار ساخته شد!
تاریخچه قلعه روملی حصار استانبول
روملی حصار که به نام های قلعه روملی و قلعه روملی حیصار هم نامیده می شود مجموعه استحکامات و قلعه ای نظامی است که در شهر استانبول، در ساحل اروپایی و بر فراز تپه ای مشرف به تنگه بسفر قرار گرفته است.
این قلعه یکی از سمبل های شهر استانبول است و امروزه بازدیدکنندگان زیادی را از سرتاسر دنیا به سمت خود می کشاند.
نام روملی حصار به معنای قلعه ای در قلمرو رومی ها می باشد و توسط سلطان محمد دوم و در فاصله سال های ۱۴۵۱ و ۱۴۵۲ و تنها در عرض ۴ ماه ساخته شده است!
این قلعه و استحکامات نظامی بخشی از برنامه آماده سازی برای محاصره شهر قسطنطنیه (استانبول امروزی) بود که در آن زمان بخشی از قلمرو رومی ها به شمار می رفت.
این قلعه در کناره تنگه بسفر قرار گرفته و هدف از ساخت آن، قطع ارتباط نظامی و ممانعت از ارسال کمک های تجاری و دریایی از طریق تنگه بسفر به قسطنطنیه بود.
جالب است بدانید که این قلعه تنها در مدت ۴ ماه ساخته شده است و هنوز هم باشکوه و پابرجا در گوشه ای از ساحل بسفر خودنمایی می کند.
محاصره قسطنطنیه و شکست امپراتوری روم
قلعه مشابه و قدیمی تر روملی حصار که آنادولوحصار (قلعه آناتولی) نامیده می شود در ساحل مقابل تنگه بسفر قرار گرفته است و این دو قلعه و استحکامات نظامی با یکدیگر هماهنگ بودند و با بستن تنگه بسفر و قطع ارتباط تجاری، نظامی و دریایی روم شرقی با دنیا، سرانجام موفق شدند که مقاومت رومیان را در هم بشکنند و موفق به تصرف شهر قسطنطنیه بشوند.
ترکان عثمانی پس از این موفقیت بزرگ این شهر را در سال ۱۴۵۳ به عنوان پایتخت جدید امپراتوری شان برگزیدند و بعدها نام آن از قسطنطنیه به استانبول تغییر پیدا کرد.
سرانجام ارتش عثمانی به مدت بیش از یک ماه شهر را محاصره کرد و به صورت همه جانبه و به کمک پیاده نظام، توپ های جنگی، کشتی و همین طور بستن تنگه بسفر و راه ارتباطی رومی ها حکومت کنستانتین را تحت فشار شدیدی قرار دادند.
نبرد و محاصره بین نیروهای دو امپراتوری روزها ادامه داشت تا این که ترک ها توانستند از دیوارهای شهر بالا بروند و با وارد شدن به شهر، آن را به تصرف خود دربیاورند.
در این محاصر و نبرد عظیم، هزاران نفر از جمله امپراتور روم، کنستانتین یازدهم کشته شدند و شهر قسطنطنیه به تصرف ترک های عثمانی در آمد.
امپراتوری عثمانی بعد از سلطه بر شهر نام این شهر را به استانبول تغییر دادند که به معنای «شهر اسلام» است.
معماری قلعه روملی روملی حصار استانبول
قلعه و استحکامات نظامی روملی حصار دارای یک برج کوچک و سه برج اصلی و مهم است. همچنین ۱۳ سنگر دیدبانی هم روی دیوارهای قلعه قرار دارند و سه برج را به یکدیگر مرتبط می کنند.
یکی از این سنگرهای دیدبانی به شکل چهارضلعی، شش تای آن ها به شکل منشوری با گوشه های متدد و شش تای دیگر هم به صورت استوانه ای ساخته شده اند.
برج اصلی که برج ساریسا پاشا (sarica Pasha) نامیده می شود در قسمت شمالی قرار گرفته و استوانه ای شکل است.
این برج ۲۳.۳۰ متر قطر دارد، دیوارها ۷ متر ضخامت دارند و ۹ طبقه تشکیل دهنده این برج در نهایت به ارتفاع ۲۸ متر می رسند.
امروزه این برج به خاطر گرامیداشت سلطان محمد فاتح به نام برج فاتح شناخته می شود.
علاوه بر این، برج بزرگی که در اسکله و در وسطِ قلعه روملی حصار قرار گرفته برج خلیل پاشا نام دارد یک منشور دوازده ضلعی است و این برج هم از ۹ طبقه تشکیل شده است.
ارتفاع برج خلیل پاشا ۲۲ متر و قطر آن ۲۳.۳۰ متر است و دیوارها هم حدود ۶.۵۰ متر ضخامت دارند.
برج اصلی در جنوب که برج زغانوس پاشا نام دارد اما تنها ۸ طبقه دارد. این برج استوانه ای شکل ۲۱ متر ارتفاع، ۲۶.۷۰ متر قطر و دیوارهایش هم ۵.۷۰ متر ضخامت دارند.
سرنوشت قلعه روملی حصار
بعد از تصرف شهر استانبول، قلعه روملی حصار دیگر کاربری چندانی نداشت. به همین دلیل امپراتوری عثمانی از آن به عنوان محل بررسی و نظارت بر عبور و مرور تنگه بسفر و گاهی هم به عنوان زندان استفاده می کردند.
متاسفانه در اثر زلزله مهیبی که در سال ۱۵۰۹ در استانبول رخ داد قلعه روملی حصار دچار آسیب و صدمات زیادی بود و بخش های زیادی از آن تخریب شدند.
پس از آن، این قلعه تا حدودی بازسازی شد و تا اواخر قرن ۱۹ همچنان به عناوین مختلف مورد استفاده قرار می گرفت.
امروزه این قلعه باشکوه و تاریخی به صورت موزه درآمده و برای بازدید عموم مردم باز است.
همچنین فضای باز محوطه قلعه هم برای اجرای کنسرت های فصلی، فستیوال های هنری و رویدادهای خاص و ویژه مورد استفاده قرار می گیرد.
چطور به قلعه روملی حصار برویم؟
همان طور که در بالا هم اشاره کردیم این قلعه در ساحل تنگه بسفر قرار گرفته است.
ساده ترین راه برای دسترسی به این قلعه تاریخی سوار شدن به اتوبوس هایی است که از ایستگاه اتوبوس روملی حصار عبور می کنند. وقتی در این ایستگاه از اتوبوس پیاده شوید قلعه درست مقابل شماست.
